3ο Γυμν.
Ν.Ιωνίας Ν. Ιωνία 16-12-04
Πιτόγλου Ιωάννης
Διευθυντής
"Ο Δ/ντής ρυθμίζει και χαράζει την παιδαγωγική του δράση
ενεργοποιώντας εκπαιδευτικούς και γονείς, και μέσω αυτών
κυρίως περνάει τα μηνύματά του προς τους μαθητές."
Με την παρέμβασή
μου αυτή θέλω να τονίσω ένα ρόλο του Δ/ντή, ο οποίος κατέχει την κορυφή
της εκπ/κής πυραμίδας σε κάθε σχολική μονάδα, και η φωνή του πρέπει ή
μπορεί να φτάνει στον μαθητή και μέσω των εκπ/κών και μέσω των γονέων
με συνδυασμένες και οργανωμένες κινήσεις.
Συχνά ο ρόλος του Δ/ντή εξαντλείται στο να λειτουργεί το Σχολείο άψογα
ως μονάδα υπαλληλική, δηλαδή είναι το πρόσωπο που πρέπει να το τρέμουν
καθηγητές και μαθητές, αφού αυτός φέρει την ευθύνη της "καλής λειτουργίας
του Σχολείου", γνωρίζει τους νόμους και τιμωρεί ψυχρά όποια παρέκκλιση
απ' αυτούς. Πρέπει να φροντίζει να απαντά και να συμπληρώνει πίνακες,
στατιστικά, δελτία, να συντάσσει πράξεις και πρακτικά, ώστε αυτά να φτάνουν
στον προορισμό τους έγκαιρα, για να μην "εκτεθεί" στους ανωτέρους
του. Αναλίσκεται σε συνεδριάσεις, συγκεντρώσεις, και ομιλίες τυπικές και
καθορισμένες, που βοηθούν στη "σωστή" και "επίπεδη"
πορεία της σχολικής μονάδας και τίποτα παραπάνω.
Είναι όμως αυτός ο μόνος και κύριος προορισμός της θέσης την οποία καλείται
να υπηρετήσει;
Η βασική του κατά τη γνώμη μου υποχρέωση είναι να μπορέσει να ξεδιπλώσει
τις δυνατότητες των καθηγητών, να τους δείξει τρόπους να ανοίξουν τα φτερά
τους, να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να λειτουργήσουν δημιουργικά. Δεν
είναι το σημείο απόληξης, τερματισμού, που καλύπτει την αδυναμία των καθηγητών.
Είναι το σημείο αφετηρίας, η πηγή φωτός απ' όπου εκπέμπεται και διαχέεται
η δύναμη, η έμπνευση και τελικά η ρότα πάνω στην οποία θα κινηθεί το Σχολείο.
Γι αυτό ο Δ/ντής δεν μπορεί να αντικατασταθεί από κανέναν. Η παρουσία
του, η προσωπικότητά του , φωτίζει διακριτικά και επηρεάζει άμεσα την
εκπ/κή πορεία. Είναι ο ήλιος, είναι ο αρχηγός που το επιτελείο του φωτισμένο
και εμπνευσμένο απ' αυτόν, θα οδηγήσει το καραβάνι με ασφάλεια στον προορισμό
του. Όπως ο καπετάνιος δεν χρειάζεται να καθίσει στο τιμόνι του πλοίου,
όπως ο στρατηγός δεν χρειάζεται να οδηγεί άρμα, και όπως ο μαέστρος δεν
χρειάζεται να παίζει κάποιο όργανο, έτσι και ο Δ/ντής δεν χρειάζεται να
αναλίσκεται σε εργασίες που έτσι κι αλλιώς μπορεί να κάνει κι ένας απλός
καθηγητής ή γραμματέας ή και μαθητής ακόμη. Όμως για να παίξει αυτό το
ρόλο χρειάζονται κάποια εφόδια ξεχωριστά. - Πρέπει να γνωρίζει άριστα
τον τρόπο λειτουργίας του Σχολείου, από τις πιο απλές εργασίες μέχρι τις
πιο σύνθετες - αυτό είναι βασική προϋπόθεση -. Πρέπει να φροντίζει να
αποκτήσει τον σεβασμό των υφισταμένων του. Ώστε να μπορούν να προσβλέπουν
σ' αυτόν με σιγουριά, με εμπιστοσύνη, και με τη βεβαιότητα ότι για κάθε
πρόβλημα - δυσκολία που θα συναντήσουν ο… " οδηγός" θα έχει
να προτείνει λύση. Χρειάζεται να γνωρίζει τις δυνατότητες και ικανότητες
καθενός καθηγητή, ώστε να τον αξιοποιεί ανάλογα. Οφείλει ακόμη και να
τους διδάσκει για να καλύψει την αδυναμία ή την απειρία τους Έτσι πια
ο Δ/ντής δεν είναι ο έ ν α ς, δεν είναι ο μ ό ν ο ς, δεν είναι ένα π ο
λ υ ε ρ γ α λ ε ί ο που τρέχει εδώ κι εκεί για να διορθώσει τα αδιόρθωτα,
δεν υποχρεούται να είναι και μέσα στις αίθουσες και έξω στους άλλους χώρους
του Σχολείου, για να έχει άμεση γνώση της κατάστασης που επικρατεί. Έχει
τους αισθητήρες του που παρατηρούν, ενεργούν αναλόγως και κατά τον καλύτερο
δυνατό τρόπο, και δίνουν λύση στα εκάστοτε προκύπτοντα. Αυτός ως ηλεκτρονικός
εγκέφαλος ενημερώνεται και όταν χρειαστεί επεμβαίνει.[Θα επέμβει σε κάποιες
περιπτώσεις που η απειρία ή η άγνοια του καθηγητή δεν μπορεί να φέρει
αποτέλεσμα. Θα ασχοληθεί με τις περιπτώσεις που χρειάζεται αυξημένη ευαισθησία
και πείρα. Θα εγκρίνει ή θα ακυρώσει ενέργειες, μεθόδους, αποφάσεις, δραστηριότητες
ή συμπεριφορές που δεν προάγουν.] Μ' αυτό τον τρόπο έχει όλη την άνεση
να δημιουργεί, να εμπνέεται και να εφαρμόζει μεθόδους που πραγματικά θα
προωθήσουν την εκπ/κή διαδικασία. Γιατί σκοπός δεν είναι να λειτουργήσει
μια μηχανή στο ρελαντί χωρίς να παράγει έργο, σκοπός δεν είναι να γίνει
μια εγχείρηση και ο ασθενής να πεθάνει, αντίθετα σκοπός του εκπ/κού έργου
είναι η δημιουργία προϋποθέσεων, προσανατολισμού και επίτευξης στόχων
της σχολικής κοινότητας που διαχειριζόμαστε .Οι μαθητές πρέπει να πάρουν
γνώσεις, να γνωρίσουν μεθόδους, να μάθουν τρόπους , να αποκτήσουν αντισώματα
ώστε να αντέξουν αργότερα στη δίνη της κοινωνίας. Και αυτό μπορεί να ξεκινήσει
μόνο με έναν Δ/ντή όπως τον περιγράψαμε παραπάνω. Με έναν Δ/ντή δηλαδή
που ενημερώνεται διαρκώς και ενημερώνει με τη σειρά του τους υφισταμένους
του δίνοντάς τους εργαλεία, δείχνοντάς τους τρόπους , διδάσκοντάς τους
μεθόδους με τις οποίες θα λειτουργήσουν αποτελεσματικότερα. Και αυτό πρέπει
να γίνεται με τρόπο διακριτικό, αόρατο, ευχάριστο. Να νομίζει ο καθηγητής,
ο γονιός, ο μαθητής, ότι ο ίδιος δημιουργεί, ο ίδιος αποφασίζει, στην
πραγματικότητα όμως η συμπεριφορά του θα είναι απόρροια επήρειας που υπαγορεύει
η προσωπικότητα του Δ/ντή. Η τριαδική , λοιπόν, αυτή ιδιότητα του Δ/ντή
είναι αναγκαία.
Αυτά βέβαια δεν σημαίνουν ότι ο Δ/ντής θα πρέπει να είναι απομονωμένος,
απόμακρος και θωρακισμένος στο δικό του κόσμο και από εκεί θεωρητικολογώντας
και φιλοσοφώντας να προσπαθεί να κινήσει τα νήματα. Αντίθετα θα πρέπει,
όπως είπα και προτύτερα να έχει άμεση εικόνα κάθε προβλήματος που υπάρχει
ή αναφύεται στην πορεία, μέσα και έξω από το Σχολείο του. Θα πρέπει να
είναι ενήμερος για να μπορεί να επέμβει στην κρίσιμη στιγμή και να δώσει
την κατά το δυνατόν σωστότερη λύση. Και αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς
τρόπους. Έναν ήδη τον ανέφερα.. είναι η ενημέρωσή του από τους καθηγητές.
Ένας δεύτερος τρόπος είναι η διαρκής επαφή του με τους γονείς των μαθητών.
Και αυτό είναι ένα πολύ λεπτό σημείο. Θα πρέπει να καταφέρει να τον βλέπουν
σαν εξομολόγο, σαν σύμβουλο, σαν φίλο. Είναι σημαντικό για κάποιον που
ασχολείται με πρόσωπα να γνωρίζει κάποια βασικά πράγματα του περιβάλλοντός
του. Έχει, νομίζω, τόση σημασία για τον εκπαιδευτικό να γνωρίζει το περιβάλλον
του μαθητή του, όσο για το γιατρό να γνωρίζει το ιστορικό των ασθενών
του.. και αυτό θα πρέπει να το μεταδώσει και στους καθηγητές του [τουλάχιστον
σε όσους δεν το έχουν κατανοήσει] Είναι πλέον παγκοίνως στην εκπαιδευτική
κοινότητα γνωστό ότι για την αξιολόγηση της προσπάθειας ενός μαθητή δεν
αρκεί ο έλεγχος της τάξης, δηλαδή κατά πόσο είναι γραμμένος, διαβασμένος
ή ήσυχος στη διδακτική ώρα. Πολλές φορές αυτά ξεγελούν γιατί επηρεάζονται,
είναι γνωστό, από παράγοντες που βρίσκονται έξω από την Τάξη, έξω από
το Σχολείο. Ένας τρίτος τρόπος, άμεσος, ενημέρωσης του Δ/ντή είναι η επαφή
του με την Τάξη, τους μαθητές. Και για να γίνει αυτό δεν είναι απαραίτητο
να διδάσκει συστηματικά κάποια μαθήματα (άλλωστε σε πόσα τμήματα θα μπορούσε
να μπει). Ένας εύσχημος τρόπος να γνωρίσει το υλικό του σχολείου του,
είναι η αναπλήρωση των κενών που δημιουργούνται από απουσίες των καθηγητών.
Τότε και χωρίς το άγχος της εξέτασης και της παράδοσης, μπορεί να πλέξει
ιστούς, να κατασκευάσει αγωγούς που θα μεταφέρουν στους μαθητές το πνεύμα
της εκπαίδευσης.
Για όλα αυτά βέβαια χρειάζεται να είναι τεχνίτης, δημιουργός, Ποιητής.
Τώρα, πώς χτίζεται ένας τέτοιος Δ/ντής είναι θέμα άλλης εισήγησης -- πολύ
πιο σημαντικής και πολύπλοκης από αυτήν --.
Η ουσία πάντως της παρέμβασής μου είναι ότι μόνο με έναν Δ/ντή όπως τον
περιέγραψα, η σχολική μονάδα ανθεί και καρποφορεί καρπούς ωραίους !...
Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.
Ο Διευθυντής
Του 3ου Γυμνασίου Νέας Ιωνίας
Πιτόγλου Ιωάννης
Φιλόλογος
